Isolatiematerialen
Glaswol
Glaswol is een silicaatproduct, vervaardigd uit zuivere zand en gerecycleerd glas. Tijdens het productieproces wordt het materiaal vervezeld. Tijdens dit proces worden de silicatische vezels met behulp van siliconen waterafstotend gemaakt. Glaswol is niet brandbaar en niet oplosbaar in water, en daardoor erg geschikt als isolatiemateriaal. Bij blootstelling aan vuur komen er geen giftige gassen of rook vrij. Het is ongevoelig voor vocht, dus ook schimmels zijn uitgesloten.
Glaswol weegt weinig en wordt geleverd in zowel platen als dekens. Het is eenvoudig te verwerken, men kan het bijvoorbeeld snijden met een lang isolatiemes. Ook kan het gemakkelijk in onregelmatige ruimtes geplaatst worden. Het vastzetten ervan gebeurt vaak met nieten. Bij het plaatsen van glaswol draag je best wel beschermende kledij, zoals werkhandschoenen en een stofmasker. Want de vrijkomende vezels kunnen irritatie van de ogen, huid en luchtwegen veroorzaken.
Over de glaswol heen kan men een dampscherm aanbrengen en nadien afwerken met tape en mastiek.
Glaswol is isolerend door de zeer open driedimensionale structuur. De lucht wordt als het ware ingesloten tussen de vezels, waardoor die niet kan circuleren en dus geen warmte kan afvoeren.
Tijdens de productie van glaswol wordt er weinig energie verbruikt, dus het heeft op ecologisch vlak ook zijn voordelen. Glaswol heeft een levensduur van heel wat jaren en is gedurende deze periode onderhoudsvrij. Het kan gerecycleerd worden, maar in de werkelijkheid gebeurt dit maar zelden.
Glaswol behoort tot de minerale isolatie, net zoals rotswol.
Lambda-waarde: 0,029 tot 0,040 W/m.K
Rotswol
Rotswol, ook wel steenwol genoemd, is een isolatiemateriaal dat wordt vervaardigd uit de steensoorten basalt en diabaas. Het gesteente wordt gesmolten bij een temperatuur van ongeveer 1400°C. Hierna wordt de steenmassa/vloeistof met een zogenaamde slinger weggeslingerd waardoor deze weer stolt tot draden. Deze materie wordt samen met een bindmiddel in een verhardingsoven gebracht en vormt zo de uiteindelijke mat die gebruikt wordt om te isoleren.
De productie van zachte platen kost weinig energie en is dus ecologisch verantwoord. Harde platen vragen wel meer energie omwille van de hoge persing.
Net zoals bij glaswol is het aanbevolen om gepaste kledij aan te trekken bij het plaatsen van deze isolatie, want ook rotswol kan irritatie aan de huid, luchtwegen of ogen veroorzaken.
Het materiaal kan beter niet vochtig worden, want dat verkort de levensduur. Dit materiaal kan in tegenstelling tot glaswol niet hergebruikt worden.
Lambda-waarde : 0,032 tot 0,040 W/m.K
Cellenglas
Cellenglas wordt ook wel schuimglas genoemd. Het wordt gemaakt van oud glas of glasgrondstoffen, zoals veldspaat en kwartszand. Het glas wordt gesmolten aan een temperatuur van ongeveer 1000°C. Hierna wordt er koolstofdioxide (CO2) aan toegevoegd wat ervoor zal zorgen dat er een oxidatiereactie plaatsvindt. Hierdoor worden er glasbelletjes gevormd die de basis zullen vormen van de cellulaire structuur van cellenglas. Verder ontstaat er ook nog zwavelwaterstof waardoor het materiaal naar rotte eieren lijkt te ruiken als je erover wrijft.
Het is een waterdampdicht isolatiemateriaal met gesloten cellen, dat vuurbestendig, vocht- en drukvast is. Het is geschikt als isolatie voor zowel platte, hellende daken, isolatie aan de buitenkant van kelders of als in te metselen isolatieblok. Cellenglas is te verkrijgen in plaatvorm. Men kan het plaatsen met koude of warme bitumen en het is ook te verkrijgen als in te metselen isolatieblokken, die dezelfde breedte hebben als metselblokken. Deze moeten volledig vlak en zonder voeg in de mortel worden gezet.
Cellenglas is het beste isolatieproduct om koudebruggen te vermijden tussen muurisolatie en vloerisolatie. Het wordt gebruikt bij funderingen en bij de isolatie van platte of begroeide daken.
Lambda-waarde: 0,039 tot 0,045 W/m.K
Vermiculiet
Vermiculiet is een magnesium aluminium – silicaat. Het is een natuurlijke delfstof en vertoont veel uiterlijke gelijkenissen met mica. Bij hoge temperaturen kan het volume van deze stof tot ongeveer 15 maal expanderen.
Eerst wordt het materiaal gesorteerd en gezeefd tot korrels. Vermiculiet bestaat uit verschillende lagen waartussen zich gebonden water bevindt. In een speciale oven wordt deze stof verwarmd met een temperatuur van 900°C tot 1200°C, waardoor het water zal verdampen.
Deze damp zal ervoor zorgen dat de schilfers uit elkaar gedrukt worden. De onderlinge samenhang gaat hierdoor echter niet verloren. Dit proces noemt men exfoliatie.
De verkregen geëxfolieerde vermiculiet bestaat uit harmonica-vormige korrels die miljoenen microscopische luchtcellen bevatten. Hieraan heeft vermiculiet voornamelijk zijn goed isolerende eigenschappen en licht gewicht te danken.
Het gebruik van deze stoffen is niet schadelijk voor de gezondheid. De grondstoffen zijn niet nagroeibaar, maar er is een zeer groot aanbod van, waardoor uitputting onrelevant lijkt. Nog een pluspunt: vermiculiet is onbrandbaar, rotvrij, geurloos en chemisch inert.
Lambda waarde: 0,053 W/m.K
Geëxpandeerd polystyreenschuim (EPS)
Geëxpandeerd polystyreenschuim is een kunststof die vrijwel altijd een witte kleur heeft. In de volksmond wordt dit materiaal ook wel piepschuim of isomo genoemd.
Isomo was de merknaam van een West-Vlaams bedrijf dat in 1956 begon met de productie van EPS. Isomo stond toen voor ‘Isolation moderne’. Vroeger werd het ook wel tempex of ps-hardschuim genoemd.
EPS wordt als vele jaren gebruikt voor verschillende doeleinden. Oorspronkelijk wordt het gebruikt als isolatiemateriaal, maar het heeft ook zijn functie als verpakkingsmateriaal.
Geëxpandeerd polystyreenschuim is opgebouwd uit miljoenen parels die elk op zich een zeer fijne, gesloten celstructuur hebben. Slechts 2% van het volume bestaat uit polystyreen. De overige 98% is lucht, die wordt vastgehouden in de cellen. Aangezien stilstaande lucht een uitstekende thermische isolator is, is EPS uitermate geschikt als isolatiemateriaal.
Het is gemakkelijk en veilig om te verwerken, bevat geen CFK’s en is schimmel- en vochtongevoelig.
EPS heeft ook een lange levensduur.
Lambda waarde: 0,033 – 0,042 W/m.K
Geëxtrudeerd polystyreenschuim (XPS)
Geëxtrudeerd polystyreenschuim of ook wel XPS genoemd, is het grote broertje van EPS. De isolerende waarde van dit product ligt lager dan PUR of PIR, maar isoleert doorgaans beter dan EPS. Het behoudt zijn isolerende waarde goed in een vochtige omgeving. Ook sterke eigenschappen van het product zijn de druksterkte (densiteit) en de gesloten celstructuur.
XPS wordt voor verschillende toepassingen gebruikt, zoals de vloer, keldermuur onder het maaiveld (buitenkant), stukadoren, hellend en plat dak, ….
XPS is net zoals EPS, een kunststof die vervaardigd wordt uit aardolie. Het verschil is dat XPS door middel van een sproeikop met drijfgas geplastificeerd wordt / geëxtrudeerd wordt. Dit is ook de reden waarom het zeer weinig tot geen water opneemt.
Een nadeel is dat XPS een brandbaar product is en het bij voorkeur niet blootgesteld mag worden aan een open vuur en of een brandhaard. Wanneer deze stof toch in brand schiet, komt er veel rook vrij. Uiteraard wordt er aan deze stof brandvertragers toegevoegd.
Lambda waarde: 0,029 – 0,038 W/m.K
Polyurethaanschuim (PUR)
Polyurethaanschuim of kortweg ook wel PUR genoemd, is een kunststofmateriaal dat gevormd wordt door het samenvoegen van isocyanaten en polyol (beide stoffen zijn vloeibaar en reageren spontaan met elkaar). Wanneer deze samengevoegd worden, ontstaat er een exotherme reactie, waardoor er dus warmte vrijkomt. Tijdens dit proces wordt er het blaasmiddel pentaan aan toegevoegd om belletjes te verkrijgen. Door de warmte van de exotherme reactie gaat pentaan in dit reactiemengsel koken en op die manier ontstaan er gasbellen. Uiteindelijk ontstaat er een hardschuim met gesloten cellen, gevuld met een warmte-isolerend gasmengsel.
De huidige generatie isolatieplaten worden tegenwoordig verwerkt met ozonvriendelijke HFK’s. De vorige generatie werd verwerkt met CFK’s.
PUR is brandwerend, maar niet brandvast. Bij de aanwezigheid van voldoende zuurstof en warmte kan het na verloop van tijd toch vuur vatten.
PUR wordt verkocht in plaatvorm. Deze zijn geschikt voor buiten- en binnenisolatie. Het is ook in schuimvorm beschikbaar en vindt zijn toepassing vooral in vloerisolatie, dakisolatie en als navulling van spouwmuren.
Lambda-waarde: 0,023 – 0,032 W/m.K
Polyisocyanuraatschuim (PIR)
Naast de reactie met polyol kan isocyanaat ook met zichzelf reageren, hierdoor ontstaan uit 3 isocyanaatgroepen een chemische ringstructuur. Dat is het zogenaamde polyisocyanuraat of dus kortweg PIR genoemd. Om deze reactie plaats te laten vinden zijn er echter wel hogere temparturen nodig dan bij PUR. Bij PUR-schuim kan je evenveel polyolgroepen als isocyanaatgroepen terugvinden, terwijl er bij PIR-schuim vier tot vijfmaal meer isocyanaatgroepen aanwezig zijn dan polyolgroepen.
Lambda-waarde: 0,023 – 0,032 W/m.K
Fenolformaldehydeschuim (PF)
Fenolformaldehydeschuim wordt ook wel resolschuim genoemd. De belangrijkste grondstof voor dit product is aardgas en in mindere mate aardolie. Tijdens het productieproces van resolschuim worden diverse chemische producten gebruikt zoals fenolureum en fenolformaldehyde.
Resolhardschuim wordt gemaakt door resolhars en een milieuvriendelijk blaasmiddel samen te voegen. Door de invloed van de warmte die vrijkomt tijdens deze chemische reactie, wormt zich een celstructuur in de hars. Deze structuur is zeer fijn, vast en gesloten. Hierdoor heeft het een iets betere isolatiewaarde dan PUR en PIR en biedt het iets meer brandweerstand.
PF heeft een roodbruine kleur, is broos en brokkelig. Tijdens de productie van PF worden er vele chemische stoffen gebruikt, die niet echt milieuvriendelijk zijn. Het is dus zeker niet de milieuvriendelijkste isolatie, maar uit zijn klasse van de kunstofisolatie is dit wel het minst milieubelastende artikel dat op markt beschikbaar.
Lambda-waarde: 0,021 – 0,024 W/m.K
Houtvezels
Zoals de naam al vermeldt, is hout de grondstof van dit isolatiemateriaal, meer bepaald naaldhout. Het hout dat verwerkt wordt is afkomstig van bomen die gehakt of doorgezaagd zijn. De wegspringende elementen worden gebruikt om te isoleren. Aan deze houtresten voegt men water toe en onder hoge druk en hitte worden vezels gevormd. Door samendrukking van deze vezels, bekomt men platen. Een bindmiddel is overbodig, want hout bezit zelf hars dat als bindmiddel dient. Soms wordt er echter nog wel polyolefine toegevoegd als extra bindmiddel voor soepele platen.
Sommige van deze isolatieplaten bevatten ammoniumfosfaten om de isolatie brandwerend en schimmelbestendig te maken of bitumenemulsie of latex om ze waterbestending te maken.
Deze isolatieplaten kunnen gebruikt worden voor het isoleren van daken, wanden en gevels in nieuwbouw of bij renovaties. Houtvezelisolatie behoort tot de ecologische isolatiematerialen met de hoogste warmteopslagcapaciteit. Dit zorgt voor een aangenaam binnenklimaat in zomer en winter. Het is dampopen, vochtregulerend, wind- en waterdicht.
Houtvezelisolatie is niet enkel een goede thermische isolator, maar heeft ook goede akoestische eigenschappen. Het plaatsen van houtvezelpanelen brengt geen irritaties met zich mee. De levensduurte is onbeperkt in droge constructies.